Prawo Pracownika

W związku z urodzeniem dziecka przysługuje ci urlop macierzyński. Jego wymiar zależy od liczby dzieci przychodzących na świat – przy jednym dziecku jest to 20 tygodni, przy bliźniętach 31 (gdy dzieci jest więcej, odpowiednio 33, 35 i 37). Jeśli jesteś na urlopie wychowawczym i wkrótce urodzisz drugie dziecko, dręczą cię wątpliwości. Zastanawiasz się, czy będziesz miała prawo do zasiłku macierzyńskiego, a jeśli tak, to w jakiej wysokości.

Jeśli na wakacjach odebrałaś telefon od szefa, wzywający do powrotu, lepiej zastosuj się do jego polecenia. Zgodnie z kodeksem pracy każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu. Powinien on być udzielany zgodnie z ustalonym planem urlopowym. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy pracodawca musi przerwać pracownikowi wakacje. Ma do tego prawo tylko wówczas, gdy wystąpiły okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania przez pracownika urlopu, które sprawiły, że jego obecność jest niezbędna.

Wykorzystując trudną sytuację na rynku, pracodawcy zamiast zatrudniać na etat, proponują pracę na tzw. umowy śmieciowe. Nie znaczy to jednak, że nie masz żadnych praw. jest jednak tak, że osoba świadcząca pracę na podstawie innej umowy niż umowa na czas nieokreślony w pełnym wymiarze (czyli na etacie)nie posiada żadnych uprawnień lub jest w bardzo niekorzystnej sytuacji. Taka forma zatrudnienia czyni pracownika konkurencyjnym z uwagi na niższe koszty pracodawcy, daje także większą mobilność osób świadczących pracę oraz możliwość pracy dla kilku pracodawców równocześnie(tzw. praca elastyczna).

Mobbing oznacza podejmowanie pewnych negatywnych działań lub zachowań przeciwko pracownikowi. Działania te są powtarzające się, uporczywe i długotrwałe. Może to być nękanie, zastraszanie, poniżanie, ośmieszanie, odizolowanie od innych, wyeliminowanie z zespołu pracowników czy wywołanie u pracownika uczucia zaniżonej wartości przydatności zawodowej. Mobbing może wpłynąć na życie zawodowe i prywatne, zdrowie a w niektórych skrajnych sytuacjach doprowadzić nawet do próby samobójczej ofiary. Poniżej przedstawiam przykłady i cechy mobbingu wyróżnione przez szwedzkiego psychologa Heinza Leymanna pogrupowane w 5 grup.

Urlop okolicznościowy jest to zwolnienie pracownika od pracy w związku ze szczególnym wydarzeniem w jego życiu (ślub, pogrzeb, narodziny dziecka). Pracownik w trakcie urlopu okolicznościowego zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wymiar urlopu okolicznościowego uzależniony jest od rodzaju zdarzenia, które jest powodem ubiegania się o urlop. Urlop ten udzielany jest na pisemny wniosek pracownika. Pracownik powinien wykorzystać go w dniu wystąpienia zdarzenia, w najbliższych dniach je poprzedzających (np. przygotowanie przyjęcia weselnego) lub następujących po nim (np. odbiór nowo narodzonego dziecka ze szpitala). Okoliczności uprawniające do uzyskania urlopu okolicznościowego powinny być potwierdzone przez pracownika poprzez dostarczenie do kadr takich dokumentów jak akt ślubu, akt zgonu, akt urodzenia się dziecka, itp. Wymiar urlopu okolicznościowego przysługującego pracownikom w poszczególnych przypadkach znajdziesz poniżej.

Ulgi i dodatkowe uprawnienia mogą ułatwić, choćby w niewielkim stopniu, codzienne życie osób, które nie są w pełni sprawne. Od 10 czerwca przywrócono skrócony czas pracy dla osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności – będą pracować nie dłużej niż 7 godzin dziennie i 35 tygodniowo. Nie może to spowodować obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia tych osób. Poniżej znajdziesz szczegółowe wskazówki na temat ulg i uprawnień przysługujących niepełnosprawnym.

Każdy może tak dorabiać. Poza tym opłacone od zleceń składki ZUS wpłyną na przyszłą emeryturę. Umowę zlecenia możesz zawrzeć zarówno z pracodawcą, u którego masz etat, jaki i z inną firmą. Także gdy jesteś bez pracy, możesz utrzymywać się tylko ze zleceń. Również emeryci i renciści mają prawo brać zlecenia, by dorobić do skromnych świadczeń. Za rozliczanie i odprowadzanie składek od twojego zlecenia odpowiada zleceniodawca. Sprawdzaj, czy w terminie wpływają do ZUS.

Wcześniej powiesz szefowi o swoim odmiennym stanie – szybciej skorzystasz z przywilejów dla kobiet w ciąży. Warto wiedzieć, że polskie prawo chroni prawa kobiet w ciąży. Jednak, aby z tego prawa skorzystać, powinna o ciąży poinformować pracodawcę. Najlepiej dostarczyć mu odpowiednie zaświadczenie od ginekologa. Informacją o ciąży będzie także zwolnienie od dowolnego lekarza z kodem B, który oznacza, że zatrudniona spodziewa się dziecka. M.in. uprawnia ono do otrzymywania w czasie zwolnienia lekarskiego 100, a nie 80 proc. pensji.

Firmy wykorzystują fakt, że o pracę jest trudno, i za nic mają przepisy kodeksu pracy. Jak postępować, gdy dotknie nas taka sytuacja? Gdy nie dostajesz na czas pensji, szef nie chce dać ci urlopu czy jesteś gorzej traktowana niż inni pracownicy – trzeba w końcu powiedzieć: nie! Gdy pracodawca nie przestrzega podstawowych praw pracowniczych – działaj, bo prawo jest po twojej stronie. Są instytucje powołane do pomocy pracownikom. Jeśli w zakładzie działają związki zawodowe – do nich w pierwszej kolejności powinnaś się zwrócić. Ale rzeczywistość jest taka, że w wielu prywatnych i małych firmach nie ma związków. Wtedy trzeba szukać wsparcia w inspekcji pracy i sprawiedliwości w sądzie.